Historia

Sztolnia Robert

Kopalnia Niklu, Chryzoprazu i Opalu w Szklarach Huta.
Centrum Dolnośląskiego Zielonego Złota i rezerwat geologiczny.

To unikatowe miejsce w świecie, ze względu na wyjątkowe występujące tutaj wysoko cenione kamienie jubilerskie, takie jak zielone Chryzoprazy, mlecznobiałe Opale i czerwone Karneole. Lubował się w nich ogromnie król Prus – Fryderyk II Wielki.
W 1890 roku uruchomiona zostaje tutaj kopalnia rud niklu i cennych, jubilerskich kamieni, która to zostaje ostatecznie zamknięta w 1993 roku. Dziś funkcjonuje tutaj Podziemna Trasa Edukacyjna, która w 2018 roku i ze względu na wyjątkowe walory geologiczno – przyrodnicze otrzymała status tzw. „Stanowiska Dokumentacyjnego”.
W prostym tłumaczeniu oznacza to, iż Podziemna Trasa posiada status Rezerwatu Geologicznego, Prawem Chronionego i o przeznaczeniu turystyczno – edukacyjnym.
Drugim miejscem w świecie ze złożami takich jak u nas Chryzoprazów, w tym Opali jest obecnie Australia.

Występowanie wietrzeniowej rudy niklu w masywie Szklar stwierdził w latach osiemdziesiątych XIX w. Adolf Reitsch, inżynier górnik z Ząbkowic Śląskich. Eksploatacja w Szklarach rozpoczęła się w 1900 r. W kolejnych latach powstały pola wydobywcze Adolf, Michał i Benno a także pola Selma i Maria w pobliżu Grochowej. Rok później otworzono hutę oraz wydrążono główny szyb a w następnych latach osada górnicza uzyskała połączenie kolejowe. Sztolnię Robert otwarto oficjalnie w 1914 r. Eksploatacja rud w Szklarach osiągnęła produkcje na poziomie ok 350 ton czystego metalu rocznie. W późniejszym czasie zaczęto także wydobywać magnetyt i kamienie półszlachetne. Do czasu przejęcie tych ziem przez administrację polską kopalnia przeżywała stopniowo okresy wzrostów i upadków. W roku 1947 władze rosyjskie zaczęły prowadzić eksploatację metodą odkrywkową, co doprowadziło do ogromnych zniszczeń wielu kilometrów podziemnych chodników. Spaleniu uległy również trudne do oszacowania ilości kamieni półszlachetnych, m.in. chryzoprazu. Sztolnia Robert ocalała dzięki przystosowaniu jej na schron przeciwatomowy.